Uit De Geestmolen van november 1996 door Kees Komen

Lievenshof
Op 6 augustus 1959 vernoemde de gemeente Alkmaar een straat naar Jan Lievens. De schilder, etser en houtsnedenmaker Jan Lievens de Oude werd geboren in Leiden op 24 oktober 1607. Hij overleed op 4 juni 1674 te Amsterdam. Hij schilderde portretten, landschappen en historische en allegorische scènes. Lievens ( ook gespeld als Lievensz, zelf schreef hij ook Lyvijns of Leyvens) was leerling van Joris van Schooten en, evenals zijn vriend Rembrandt, van Pieter Lastman.

In zijn jongere werk, vooral in zijn etsen, heeft hij de invloed ondergaan van Rembrandt, met wie hij enige jaren heeft samengewerkt. Hun vroegere werk is nauwelijks te onderscheiden. Een 'Jongensportret' van Lievens is door Rembrandt geretoucheerd. Nadat Rembrandt in 1631 naar Amsterdam was verhuisd, verbleef Lievens in de jaren 1632 tot 1634 in Londen, waar hij de invloed van Anthonie van Dijck onderging, die daar hofschilder was. Van 1635 tot 1644 werkte hij te Antwerpen, waar hij onder de indruk raakte van het werk van Rubens en Brouwer. In de Scheldestad hield hij zich ook met het vervaardigen van houtsneden bezig.

In 1638 huwde hij de dochter van de beeldhouwer Andries Colijn de Nole. Dat hij meerdere malen van werkplek veranderde, is mogelijk het gevolg van financiële moeilijkheden waarin hij raakte doordat hij op grote voet leefde. Vanaf 1644 tot zijn overlijden heeft hij in Amsterdam gewerkt, met een of meer korte onderbrekingen door een verblijf in Den Haag. Jan Lievens portretteerde onder andere de prominente dichter en staatsman Constantijn Huygens (1598-1687), die in 1626 in het atelier van Rembrandt en Lievens op bezoek kwam en hen later bij stadhouder Frederik Hendrik introduceerde.

Huygens was, blijkens zijn autobiografie, zeer gecharmeerd van dit portret, waarop hij in diep gepeins verzonken is. 'Eindelijk heeft hij het schilderij, dat duidelijk de sporen van zulk een vuur vertoont, afgemaakt, ' schrijft Huygens. 'Het is z6, dat ik het altijd als een van mijn kostelijkste stukken zal beschouwen.' Het paneel bevindt zich in het museum van Douai. De Vlaamse en Italiaanse voorbeelden waaraan Lievens zich spiegelde, waren niet bevorderlijk voor de oorspronkelijkheid van zijn werk. Zijn beste schilderij en maakte hij vóór 1630. Na zijn terugkeer uit Antwerpen was hij vooral historieschilder.

Werk van Lievens is aanwezig in ondermeer het Rijksmuseum Amsterdam, het Koninklijk Paleis op de Dam, het Mauritshuis en Museum Bredius in Den Haag, de Lakenhal in Leiden, Museum Boymans-van Beuningen te Rotterdam,de Jezuïetenkerk te Antwerpen en de Miniemenkerk te Brussel, voorts in Rome, Florence, Turijn, Venetië, KasseI, Neurenberg, Wiirzburg en Moskou. Zijn zoon Jan Andries Lievens, in 1644 in Antwerpen geboren, was portretschilder.