'Kauwen voor de rechter', illustratie van Frank Muntjewerf

[Alkmaars Weekblad, 2 april 2003]

Kauwen gooien met stenen naar auto's en mensen in de Bloemaertlaan

ALKMAAR -
In de Bloemaertlaan lopen wandelaars de kans bekogeld te worden door kauwen. De vogels pakken grind van het dak van flats aan de Porcellishof en de Lievenshof en vliegen met de stenen in hun bek naar een hoge boom in de Bloemaertlaan. Vanuit de boom gooien ze het grind naar beneden. De buurtbewoners beginnen nu een kort geding om de overlast door de kauwen te laten stoppen.

De politie wilde eerst niet geloven dat kauwen de schade veroorzaakten, vertelt Kleverlaan. Door een welgemikte kiezelsteen uit een kauwensnavel lag in 1999 de achterruit van zijn Volkswagen passat in stukken. "Heel vervelend, want van de verzekering kreeg ik die 3.600 gulden schade niet vergoed."

De kauwen veroorzaken meer schade. De stenen die ze gooien, komen soms op de motorkap of het dak van een geparkeerde auto's terecht, waar ze putten achterlaten. Ook gooien de kauwen grind door de schoorstenen van huizen, op terrastafels of parasols en soms willekeurig op voorbijgangers. "Het is een aantal keer voorgekomen dat iemand een steen op het hoofd kreeg", aldus Kleverlaan. "Meer dan een bult leverde dat tot nu toe niet op."

Expres 

"Kauwen zijn buitengewoon intelligente dieren", zegt de woordvoerder van de Vogelbescherrning. "Maar of ze nou expres op auto's of mensen mikken, kan ik niet zeggen. Ze hebben wel oog voor glimmende of kleurige voorwerpen, net als eksters. Misschien dat de glans en kleur van een autodak ze daarom aantrekt. Waarschijnlijk leren de vogels in de Bloemaertlaan het grindgooien van hun ouders, want kauwen zijn erg sociaal en leven in een vaste kolonie. Als een beest het stenengooien heeft ontdekt, doet de rest hem na. Het schijnt wel vaker voor te komen dat kauwen kattenkwaad uithalen. Boeren melden soms dat kauwen net geplant gewas uit de grond trekken. Niet om op te eten, maar uit verveling. Een vogelverschrikker heeft bij deze beesten geen zin, want ze hebben al na een paar uur door dat die niet gevaarlijk is." 

Op uitnodiging van de gemeente heeft het Kennis- en Adviescentrum Dierenplagen (KAD) in juni 2001 onderzoek gedaan naar de overlast die de kauwen veroorzaken. In het rapport beschrijft het KAD dat het "lijkt alsof de kauwen een grindpad hebben aangelegd". Ook stelt het rapport dat de kans groot is, dat het stenengooien van de kauwen tot persoonlijke schade zal lijden. " Als ik met mijn kinderen buiten wandel, kijk ik altijd of er geen kauwen boven ons in de boom zitten", zegt Heijstra. "Stel je voor dat ze zo'n kiezel op hun hoofd krijgen."

Het adviescentrum doet een aantal aanbevelingen om de overlast terug te dringen. Zo stellen ze voor om de nestelgelegenheid te verminderen door schoorstenen af te dekken, de hoge bomen in de Bloemaertlaan te kappen en de kiezelstenen van de daken van de flats te verwijderen.

Schoorsteen 

De schoorstenen zijn inmiddels afgedekt. "Eerst was er kippengaas over gespannen", vertelt Heijstra. "Maar dat hadden de kauwen al na een paar dagen losgepeuterd. Nu zijn er bolroosters geplaatst, zodat de kauwen niet meer in de schoorsteen kunnen kruipen." Het kappen van de bomen in de laan ziet ze niet als optie. "Die bomen zijn zo mooi, die horen gewoon hier in de straat. Bovendien gooien de kauwen ook vanaf de rand van de flats met stenen. Als de bomen er niet meer zijn, gaan ze misschien ook vanuit de dakgoten van huizen zitten gooien. Nee, de enige oplossing lijkt me het verwijderen van het grind van de flatdaken."

Als de stenen van het dak van de flats worden verwijderd, hebben de kauwen niets meer om mee te gooien. Einde probleem. Hoewel? "Het kost 28.000 euro om dat grind te verwijderen en er iets anders, zoals grotere stenen of tegels op te leggen», licht Kleverlaan toe. "En wie moet dat betalen? De gemeente is op de hoogte van ons probleem en bood aan om 4.000 euro mee te betalen. De rest zou moeten worden betaald door de eigenaar van de flat.»

De flats aan de Lievenshof en de Porcellishof zijn sinds eind december 2002 eigendom van Van der Zwan Vastgoed. Makelaar H.K. van der Zwam voelt zich niet verantwoordelijk voor de kauwen en ziet er niets in om te betalen voor de overlast. "Uit juridisch advies dat ik heb ingewonnen, blijkt dat ik helemaal niet aansprakelijk ben. Dus zie ik het niet zitten om 24.000 euro op tafel te 1eggen als de gemeente maar 4.000 euro bijlegt. Wij hebben trouwens uit eigen beweging die bolroosters op de flats gezet, zodat de vogels niet meer kunnen nestelen. En meer ga ik niet doen. Het enige dat overblijft, is dat de gemeente de kauwen gaat vangen.»

Verjagen

Kauwen zijn beschermde vogels. "Dat betekent dat je ze niet mag verstoren, verjagen of afschieten», meldt de Vogelbescherming. Maar de gemeente is van plan om een ontheffing aan te vragen, zodat de kauwen toch mogen worden gevangen. "De bescherming van de mensen is voor ons belangrijker dan de bescherming van de vogels», laat woordvoerder A. Bakker weten. " Als de eigenaar het ons toestaat, gaan we de vogels vangen en afvoeren. Wat er na het vangen met de vogels gebeurt, weet ik niet precies. Dat moeten we nog gaan onderzoeken.»

De ontheffing om beschermde vogels te vangen, wordt meestal toegekend als andere mogelijke oplossingen voor overlast zijn uitgeput. Dat is niet zo. "Er kunnen ook netten worden gespannen over de daken van de flats, zodat de kauwen de stenen niet meer kunnen pakken", legt Heijstra uit. "Eerst liet de eigenaar van de flats weten dat ze geen netten op het dak wilde hebben, omdat dat volgens de Arbo-wet gevaarlijk is voor mens die werkzaamheden op het d moeten verrichten. Navraag bij gemeente leert dat daarvan in Arbo-wet geen sprake is. Om een andere reden zijn de netten helemaal uit de onderhandelingen verdwenen."

Het plaatsen van netten zou volgens Heijstra ongeveer 4.000 euro kosten. Van der Zwan zou eventueel wel mee willen betalen aan netten. "Dat is een heel ander bedrag dan 24.000 euro, daar wil wel een deel van financieren. Als de gemeente de andere helft voor haar rekening neemt."

Kort geding 

Binnenkort worden in de Bloemaertlaan bordjes geplaatst die parkeerders moeten waarschuwen tegen de kauwen. De buurtbewoners wachten verdere acties van gemeente en Van der Zwan Vastgoed niet langer af en stappen naar de rechter, vertelt Heijstra. "Een van onze buren begint een kort geding tegen de gemeente om de probleem nu opgelost te krijgen. Ons was toegezegd dat er voor maart 2003 een oplossing zou zijn, maar dat is nog niet gelukt. En dat terwijl er dus wel degelijk een gevaarlijke situatie is ontstaan in onze wijk, lees het rapport van het KAD maar." K. Euser uit de Lievenshof is met zijn advocaat aan het onderzoeken op welke grond een kort geding zou kunnen worden aangespannen. 

Vanuit bomen in de Bloemaertlaan gooien de kauwen met stenen. 

Inzet: grind verbrijzelde de achterruit van de Volkswagen van R. Kleverlaan.